جوش زیر پوستی یا جوش کیستی یکی از انواع جوش هاییست که گاها بسیار دردناک بوده و از بین رفتن و ترمیم آنها کندتر انجام می شود. این نوع جوش برعکس جوش سرسیاه زیر سطح پوست تشکیل شده و سر آن قابل مشاهده نیست. ظاهر این جوش معمولا به شکل یک برجستگی قرمز و دردناک روی پوست بوده و باعث از بین رفتن زیبایی و یکدستی چهره می شود. اما علت جوش زیر پوستی چه میتواند باشد یا روش های درمان سریع آن چیست؟ تمامی اینها مواردی هستند که دکتر مهناز شکروی در ادامه به آنها خواهد پرداخت.
جوش های زیر پوستی
جوش زیرپوستی در زیر سطح پوست ایجاد می‌شود. اگرچه جوش زیرپوستی به‌راحتی قابل مشاهده نیست؛ اما توده‌ی ناشی از آن زیر پوست احساس می‌شود.
جوش زیر پوستی ممکن است به شکل یک ناحیه‌ی سفید بزرگ در زیر پوست باشد که لمس کردن آن با درد همراه است. همچنین ممکن است پوست اطراف جوش ملتهب شده و موجب شود پوست به رنگ صورتی یا قرمز دیده شود.
جوش های زیر پوستی معمولاً در اثر گیر افتادن سبوم، سلول‌های مرده‌ی پوست و باکتری‌های در فولیکول‌های مو ایجاد می‌شوند.
علائم جوش های زیر پوستی
جوش های زیر پوستی اندازه ی بزرگتری نسبت به سایر جوش های صورت دارند و عمیق تر هستند؛ اما نمود بیشتری روی سطح پوست دارند. سایر مشخصات جوش های زیر پوستی عبارتند از:
-کیست بزرگ چرکی
-سر بزرگ و سفید
-ایجاد التهاب و سرخی در اطراف
-در صورت لمس حساس یا دردناک است.
علت ایجاد جوش زیر پوستی چیست؟
بروز جوشهای زیر پوستی دلایل مختلفی دارد که از میان آنها می‌توان به نوع تغذیه، عوامل وراثتی، آلودگی محیط، شرایط آب و هوا، مصرف مواد آرایشی و بهداشتی نامرغوب، تغییر هورمون ها و … اشاره کرد. به طور کلی مهمترین دلایل ایجاد جوش های زیر پوستی به شرح زیر است:
۱. محصولات آرایشی
یکی از دلایل بسیار شایع در بروز این نوع بثورات پوستی، استفاده بیش از حد از محصولات آرایشی و یا استفاده از محصولات بی کیفیت است. استفاده زیاد و طولانی مدت از محصولات آرایشی پوست مانند کرم پودر و کانسیلر باعث می‌شود منافذ پوست شما مدت زیادی در طول روز بسته باشد. نامرغوب بودن محصولات آرایشی نیز تاثیر این امر را دوچندان کرده و باعث بروز انواع جوش و آکنه در پوست می‌شود.
۲. تجمع سلول های مرده
از دیگر دلایل بروز این نوع جوش‌ها می‌توان به تجمع سلول‌های مرده در بافت پوست اشاره کرد. در حقیقت تجمع سلول‌های مرده باعث مسدود شدن منافذ باز پوست می‌شود، در نتیجه جوشهای زیرپوستی در عمق بافت پوست ایجاد می‌شوند.
۳. تغذیه
نوع تغذیه از دیگر عوامل و یا دلایل ابتلا به این عارضه پوستی است. در واقع خوردن غذاهای چرب و فست فود باعث ایجاد این نوع جوش‌ها در عمق پوست می‌شود.
۴. عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونی که بیشتر در خانم ها دیده می‌شود، میتواند یکی از عوامل بروز جوش های زیرپوستی باشد. این مشکل بیشتر در دوران نوجوانی، دوران بارداری یا در خانم‌هایی که عادت ماهیانه نامنظم دارند دیده می‌شود.
۵. عدم رعایت بهداشت
از دیگر دلایل ایجاد این نوع جوش‌ها می توان به عدم رعایت بهداشت فردی اشاره کرد. رعایت نکردن بهداشت باعث تجمع باکتری‌ها در منافذ پوست شده که باعث بروز انواع جوش‌ها، از جمله جوش های زیرپوستی می‌شود. همچنین، عدم شستشوی مرتب صورت، به ویژه در کسانی که پوست چرب دارند، باعث تجمع چربی و سلول‌های مرده در منافذ پوست شده که خود عاملی برای ایجاد جوش و سایر مشکلات پوستی محسوب می‌شود.
درمان موضعی جوش زیر پوستی
روش‌های درمانی مختلفی برای درمان موضعی جوش زیر پوستی وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
◊ داروهای موضعی
انواع بسیاری از پمادها و کرم‌ها در بهبود جوش زیر پوستی مؤثر واقع می‌شوند:
بنزوئیل پروکساید: این ماده خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد و باکتری‌های روی پوست را کاهش می‌دهد. این محصول به دو صورت کرم و ژل موجود است.
رتینوئیدها: این محصول نیز به‌صورت ژل و کرم موجود است؛ رتینوئیدها سرعت تعویض سلول‌های جدید و قدیمی پوست را افزایش داده و میزان تولید سبوم (چربی) پوست را کاهش می‌دهند.
آنتی‌بیوتیک‌های موضعی: آنتی‌بیوتیک‌های موضعی با کاهش باکتری‌های روی پوست که در بروز آکنه مؤثرند، به درمان جوش زیر پوستی کمک می‌کنند.
◊ لایه برداری شیمیایی
محصولات لایه‌برداری شیمیایی پوست با برداشتن رویی‌ترین لایه‌ی پوست به درمان جوش زیر پوستی کمک می‌کنند. البته نباید در استفاده از این محصولات زیاده‌روی کنید؛ چراکه می‌توانند موجب تحریک پوست و بدتر شدن وضعیت آن شوند.
◊ لیزر درمانی
به نظر می‌رسد استفاده از نور مرئی، به‌ویژه نور آبی، در بهبود وضعیت پوست و درمان انواع آکنه مؤثر باشد.
◊ از فشار دادن جوش زیر پوستی خودداری کنید
- ممکن است وسوسه شوید تا جوش زیرپوستی را فشار دهید. به طور کلی فشار دادن هیچ نوع جوش پوستی توصیه نمی‌شود، اما این قاعده در مورد جوشهای زیرپوستی حتما باید رعایت شود. از آنجا که این جوش‌ها در سطح پوست قرار ندارند، تقریبا غیر ممکن است که بتوانید آنها را بترکانید پس از تلاش کردن دست بردارید.
- فشار دادن جوش زیرپوستی به منظور خارج کردن چرک آن، میتواند التهاب را افزایش داده و پوست را حساس‌تر کند. همچنین میتواند باعث ایجاد قرمزی شدید بر روی پوست شود.
- تداوم در فشار دادن جوش زیرپوستی میتواند منجر به ایجاد زخم شده و جای آن بر روی پوست باقی می‌ماند. بهترین کاری که می‌توان برای این جوش‌ها انجام داد، تلاش برای خارج کردن قسمت فوقانی جوش از پوست با روش‌های صحیح می‌باشد و بعد از آن می‌توان از روش‌های مرسوم برای درمان جوش استفاده کرد.
◊ اصلاح سبک زندگی
گاهی می‌توان سبک زندگی نادرست را یکی از عوامل مهم برای بروز جوشهای زیر پوستی بر شمارد.
از این رو برخی از گزینه‌های مهم آن که شامل موارد زیر می‌شوند را بهتر است به کار برد تا بتوان به درمان جوش زیر پوستی پرداخت:
-خواب کافی شبانه بین 6 الی 8 ساعت
-پیش گرفتن راهکارهای مناسب برای مراقبت از پوست
-تغذیه سالم با پرهیز از مصرف الکل، قند، سیگار و مصرف بیشتر میوه، سبزیجات، پروتئین کافی، چربی‌های سالم و آب
-ورزش و فعالیت بدنی مناسب
-کنترل و مدیریت استرس
سایر موارد مفید برای از بین بردن جوش های زیر پوستی
مصرف درست ویتامین ها، روش خوبی برای کاهش جوش ها هست. سعی کنید از منابع غذایی ویتامین B و C و مکمل اونها استفاده کنید. داروهایی که در اون ترکیب های بنزول پروکساید یا سالسیلات اسید وجود داره ، تا حد زیادی باعث از بین رفتن باکتری های عامل جوش میشن. البته مصرف این داروها حتما باید زیرنظر پزشک انجام بشه.
اگر جوش های زیر پوستی دارین، بهتر هست تمام محصولات آرایشی بهداشتی ای که استفاده می کنید، oil free یا فاقد چربی باشه. علت جوش زیر پوستی هرچه که باشه می تونید از کمپرس آب گرم به مدت ۱۰ دقیقه روی پیشونی و شقیقه ها استفاده کنید. این کار کمک میکنه که سریع به سطح پوست بیان و زودتر برطرف بشن.
بعد از کمپرس گرم میتونید از یخ هم استفاده کنید. ( منظور کمپرس سرد هست). طبق تحقیقات انجام شده یخ ( به صورتی که توی یک پارچه نخی تمیز و یا نایلون باشه) به جوش های زیر پوستی شوک وارد می کنه. بعد از اون استفاده از پمادهای هیدروکورتیزون ( در صورت نداشتن حساسیت و طبق نظر پزشک ) هم میتونه موثر باشه.
کلام آخر
برای پیشگیری و درمان جوش زیر پوستی، می‌توان از راهکارهای بیان شده نتیجه مطلوبی دریافت کرد.
اما مهمترین آنها دست کاری نکردن و فشار ندادن جوش است که باید کاملا رعایت شود.
اگر برای درمان جوش زیرپوستی و پیشگیری از آن سوالی برایتان پیش آمده می توانید از دکتر مهناز شکروی (داروساز) بپرسید .
